Moje dziecko nie wymawia "r"

Moje dziecko nie wymawia „r”…

 

To jedna z częściej pojawiających się obaw u rodziców nawet najmłodszych dzieci, podczas konsultacji u logopedy. Tymczasem głoska „r” – jako jedna z trudniejszych głosek może się pojawić w mowie dziecka dopiero pod koniec wieku przedszkolnego, czyli w wieku 6 lat. Jest to zgodne z normą.

Aby więc uniknąć niepokojów lub przeciwnie w porę zareagować gdy pojawią się nieprawidłowości, warto wiedzieć (chociaż w ogólnym zarysie) jak przebiega prawidłowy rozwój mowy przedszkolaka, czyli dziecka w wieku 3 – 6 lat. Ten okres rozwoju mowy nazywany jest w literaturze okresem swoistej mowy dziecięcej.

W tym okresie dziecko umie już prowadzić w miarę swobodne rozmowy, choć mowa dziecka daleka jest od doskonałości: wyrazy są poskracane, sylaby lub głoski - poprzestawiane, grupy spółgłoskowe – uproszczone. Występują zlepki wyrazów i nowotwory językowe (np. „pomasłować” – posmarować masłem).

Mowę dziecka 3-letniego cechują:

- zamiana głosek trudniejszych łatwiejszymi do wymówienia lub ich opuszczanie

- uproszczenia grup spółgłoskowych (tzw. „połykanie” głosek w trudniejszych wyrazach)

- brak wyraźnych końcówek w wyrazach

Oto szczegóły. Dziecko w tym wieku powinno już wymawiać:

- wszystkie samogłoski, tak ustne jak i nosowe, choć w mowie potocznej może czasami stosować zamianę np.: a=o, e=a, jest to związane z niesprawnością narządów artykulacyjnych

- spółgłoski : (p, b, m, pi, bi, mi), (f, w, fi, wi), (ś, ź, ć, dź, ń),(t, d, n),ł

- spółgłoski (k, g, h, ki, gi) choć często: k, g bywają zamieniane na t, d

- przedniojęzykowo-dziąsłowe (l, li)

- mogą pojawiać się spółgłoski (s, z, c, dz) oraz rzadziej (sz, ż, cz, dż), choć najczęściej jedne i drugie są zmiękczane i wypowiadane jak ś, ź, ć, dź

- r jest zastępowane przez l lub j.

U dziecka 4-letniego w stosunku do 3-letniego:

- powinny być prawidłowo wymawiane s, z, c, dz, choć mogą być jeszcze zmiękczane.

- grupy spółgłoskowe choć lepiej zrozumiałe nadal mogą być upraszczane

- spółgłoski sz, ż, cz, dż nadal mogą być zastępowane s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź.

- nie powinna występować zamiana głosek k, g na t, d,

Mowa dziecka 5-letniego powinna być w zasadzie zrozumiała. W stosunku do 4-latka powinno wymawiać już:

- sz, ż, cz, dż, choć mogą one być zamieniane w mowie potocznej na s, z, c, dz

- głoskę r, choć często w tym wieku dopiero się pojawia

Dziecko 6-letnie powinno opanować już dobrze mowę pod względem dźwiękowym tak, że pod koniec okresu swoistej mowy dziecięcej wszystkie głoski języka polskiego powinny być prawidłowo wymawiane, a mowa dziecka powinna być w pełni zrozumiała dla otoczenia. Mogą jeszcze zdarzyć się pomyłki, ale powinny być coraz rzadsze.

Pod koniec wieku przedszkolnego dziecko powinno mieć dobrze opanowany język, przynajmniej w takim stopniu, by pozwolił na poprawne komunikowanie się z otoczeniem. Dziecko rozpoczynające naukę w szkole powinno dysponować określoną bazą sprawności i umiejętności językowych, aby uniknąć niepowodzeń szkolnych.

Przedszkole jest tym etapem na drodze rozwoju i edukacji dziecka, w którym dzięki właściwej diagnozie i poprzez wprowadzenie systematycznych ćwiczeń wspomagających prawidłowy rozwój mowy, można zapobiegać powstawaniu wad i zaburzeń mowy.

Drodzy Rodzice, czytając powyższe informacje na temat rozwoju mowy, zawsze pamiętajcie o tym, że każde dziecko rozwija się indywidualnie, dlatego w razie wątpliwości warto skontaktować się z logopedą.

 

 

Zapraszam

Beata Drozd

logopeda